Bahasa Melayu Sarawak yang mungkin sik difaham generasi akan datang : * Sentiasa dikemaskini. Terima kasih kepada yang berkongsi perkataan2 Sarawak baru, lama & makin jarang diguna.
– Tiris : Bocor
-muntang : mudah . Cth, tang muntang jak kerja ye.
-tang : macam
-Amor puro / amor ruto: Kotor yang teramat sangat
– Mudit : Mudik
-bedurok : bergotong-royong . Biasanya petani secara bergilir membantu menuai padi di kawasan huma masing-masing memudahkan kerja menuai padi.
-Milus : kecil, halus
-salus : orang berbadan rendah dan kecil
– Kamah : Kotor
– Lang : Pintu
-dukan : tempat duduk rendah bersaiz kecil diperbuat daripada kayu
– Kong : Catu / Cupak
– Gadong : Hijau
– To’ Pisang : Hijau
– Biru : Hijau (Ayat biasa diguna petani : Rindok atiku nangga padi biru sekali) Mun orang mudak kinektok eran nya dengar kali..hehe
– To’ Kodok : Ungu
– Semandin : Makhluk halus
– Ladin : Pisau
– Upong : Tunok / bakar
– Paq (Atas paq) / pagu : Rak / Celah dinding
-Lapak : 1. Perbuatan membelah buah kelapa
2. Kepala yang kurang rambut
– Leput : Pengsan
-Tuo Ije / Tuwe Ije / Tua Ija / Tuwija : Percakapan orang muda dah semacam orang tua (pemikiran tidak sepadan dengan umur).
-lalek : kurang pemikiran
-dalek : peduli
-baok : kena palu , pangkong
– kertas kerek / angin : beg plastik (Perkataan ini makin kurang digunakan..hanya sesekali orang-orang tua di kawasan Simunjan yang menuturnya).
-lebor lawo : basah kuyup
-lanji : gatal (perbuatan/sikap)
-kenjet : mengada-ngada
-majoh : makan (bahasa kasar)
-lepak (sebutan e pepet) : bekas tapak. Cth lepak kasut.
-lumpas : lega / rasa ringan / habis pantang
-penjan : Tingkap
-pegong : kolam
-mongan : perut
-loba : bongkak
-skalor : gila-gila
-sakai : seperti orang menemui sesuatu yang baharu dalam hidupnya.
-karong : plastik
-bijik kedaong : biji mata
-rusin : kayu yang dibelah kecil-kecil
-jujoh : jatuh mengalir . Cth , jujoh air matanya
-sik kongang : tidak mampu / tidak larat
-kabey / kongang : mampu
-beliang ati : tergamam
-sik ku pian : tidak diingini
-palak tut : lutut
-mengok : makan..cth , Siapanya mengok buah pisang ku tok.
-lanjar : lancar / getah seluar longgar
-tuyuk : bongok
-jaber : bilik mandi
-Kebak : terkejut
-entingal : degil
-mehey / kemaik: pengotor
-speta : Hospital
-dreba : Pemandu
-jeharu : jahanam
-nyaru : kilat
-saruk : keliru
-nyaruk : menyampuk / melibatkan diri secara mengejut. Cth ayat, Tiba-tiba jak Si Jamal nyaruk kalaka.
-gostan : mengundur
-gohet : meneruskan
-rikacer (algriculture) : Jabatan Pertanian
-tanjak : menaikkan / meninggikan seluar / mendaratkan perahu.
-rumpong : berlubang-lubang
-mepak : tampar
-juruk : lopak air di sekitar kawasan luar rumah terutama sekali bahagian dapur
-terusuk : tersungkur
-salo air : menyejukkan air
-ranggat : sikap yang sikit pemanas
-rengat : menggatal
-lasak : licin
-rampak : mesra / peramah . Cth ayat, Rampak adanya Si Budin ye.
– maney (manok / haiwan dll ) : betina
-nerais : menjerit
-tekiak kaong : terjerit-jerit
-lungkar langkir : berhempas pulas
– ngandor : bangun lewat
-Medam : berpusing ligat
– rangkak : gelojoh
-ngarey : bersepah
-ngandang/ nakong air : menadah air
-angol : rimas
-langkin / langkey : tempat ngunjun padi
-ngunjun : memijak-mijak padi dari tangkainya
-cepak (becepak) : kesan kotoran
-sah midin : kawasan sayur midin yang diteroka & dijaga
-antap : kejelasan yang amat sangat
-nyumpong / sumpong : hilang sebahagian
-tetas : menebas skala kecil
-leja : retak
-beber : luka ( e pertama e pepet , e kedua e taling)
-kelat : 1.mengantuk .
2.rasa bergetah
-sangkong : tumpang sekaki
-salut (nyalut aek ) : menadah air
-rekong : anak tekak
* 100 perkataan ***
-sabi : Land Survey (Jabatan Tanah & Ukur)
-linggi : Bahagian hadapan perahu
-jeringgi paoh : Kepercayaan kuno / lama masyarakat Melayu mengenai tempat (lubang) air pasang surut.
-Raja Bersenu : Kepercayaan kuno / lama masyarakat Melayu mengenai mahkluk yang mengawal air pasang surut.
-linkin pisang : Pisang emas masak yang dijemur . Nyaman woi..hehe..
-tegeley-geley : bermalasan
-tepelik-pelik : terlinga-linga
-madot : tersumbat,….xpandei nak nerang gilak..sendiri paham..haha
-cilaken menar : Celaka betul!
-rusah : belasah
-telus : menerobos
-bigik ancah : mata (bahasa kasar)
-suran : kayu kecil yang tajam seperti jarum menusuk ke dalam kulit. Cth ayat, -> Sakit jari kamek dicucok suran kayu!
-kayo-kayo : merayau-rayau
-bulak : bohong
-ngelepar : menggelupur
-naso : payah
-padong : kawasan atas siling
-kalas : merah jambu
-mabuk : cetek
-tiro : air rasanya tawar
-mukaq : muntah bayi
– iloi-iloi : orang bersikap tak berapa waras/betul
-kareh : kais
-ngaley-ngaley : seluar longgar
-asi-asi : harap-harap tapi tiada
-emperong : kontena
-nyedey baju : jemur baju
-tekowan/ketel : tempat nyimpan air minuman
-berekot : berlari
– saro-saro : tidak tentu arah
-ngulun : orang suruhan
-merancah : Membuta, tido . (bahasa kasar)
-nganso : 1-nangis(nembiak tok nganso@ngan serjak2),
2-pulang (nganso gik kita tok)
– Sekoh/skoh: loba/eksen
-Jaharu: jahanam
– Gap: kemas melampo²..😂
– Baharong: biasa diguna utk kawasan hutan berbukit.
– Kudik: hari mendung bercampo dgn kilat sabong menyabong..
– Bahari: dah masok senja/maghrib
– lepo : beg plastik (bahasa diguna penutur di Asajaya)
-pelempok : Polistrin bersaiz tebal
-kemeh : kencing
-begarin : tergolek
-barin : baring
-ngelebat : camney nok nerang..haha.. Perbuatan seakan menggelupur..melawan.
– keja-keja / kejai-kejai : menahan sakit yang amat sangat
-rumbey : berjuntai
-jungkar : serambi air
-insut : alih
-berinsut : beralih kedudukan
-berjihen : terkinja-kinja
-tikam : baling
-bertakong : air yang menakung
-lasan : bekas tempat menyimpan makanan dll.
-taybi : Televisyen
-Gedio : Radio
-Bidiyo : Video
– ampus : 1. Terlalu kenyang
2. Aras ketinggian air melebihi
-limpas : lalu , melalui
-kenak : 1. Kenapa
2. Kena
-anok : dimarahi
-manas : marah
-beranyi : menuai padi
-kejeron : teringin sangat
-pepet : puting susu
-bejarah : bersalam
-indah / ndah : Pula . Ianya juga penambah seri sesuatu ayat. Bukan bermaksud keindahan dll. Cth ayat , Kenak kamek indah/ ndah dipilih? (Kenapa aku pula dipilih?)
-lewat : berkira sangat. Cth ayat ,lewat juak kawu bekira juak ngan aku?
-ngelan : melawan
-ipang : ruangan memasak
-perey : ketawa terbahak-bahak
-pelentey / plentey : bergurau
-rona aek laut : biru
-tabiut : Benda dah tidak seperti bentuk asal. Mungkin kena langgar, kena pukul..dll.
-Ngecoi : hadir/datang/sampai
-kalak : pernah
-sik kalak : tidak pernah
-Sik garik : tak nampak……contoh ayat… mane lh tuju budak2 ni dari tadi tak garik2…..
-Lindup : redup/terlindung dari matahari
-Pereso /peso / peresa / perese : samar-samar , tidak seberapa nampak, rabun
– Mukun : ianya macam kontena/ bekas untuk menyimpan duit. Org tua selalu mengatakan cth.ambik duit pecah lam mukun lok.hahah
Duit pecah/ duit cah – duit kecik/syiling
-Dan : dahan
-Semperna : perangei tidak bgus
-Olah : perbuatan/sikap
-Keluar nasik : bernanah
-Tebik : pecah sebahagian
-Mangah : garang
-Manchai : gaok
-ceridak : pengotor
-tigak : terajang
-tampa berapit: tampar kedua-dua belah muka serentak hehe
-luguk: dahi luas /tinggi
-Bubus : bocor
-bisak : koyak
-Nyebal : makan sekadar mengalas perut
-cecegar : tercegat
-Sa Cak kitak ya : rasa kacak kau ya, 😀😀😀😀
-Godam :bercakap bohong
-Godang :klinik
-Unja unja:badan yg tinggi
-Melansut : tido
-Merut :berak
-Loar : seluar
-Baju sampang :singlet
-Kain chukin: kain tuala
-sebot / sep / jemari / lemari: almari
-pateh : biasa
-‘Berterumbik’ : Perkataan bermaksud objek/ benda yang banyak bonjol atau benda yang terkena kerosakan yang berlubang-lubang. Contoh penggunaannya ‘ee burok muka ku kenak produk ya, berterumbik jak jerawat batu’…. atau ‘abis alu keta dominic toretto ya tek, berterumbik jak knak tembak’.
-Nyerobeh :mulut murai/celupar
-Terusuk : jatuh tersungkur
-Jigan : anak yg berolah
-Jurin : tajam/tirus
-Sirin : tepi
-Usey :usey nya bjalan / Jalan perlahan
-Rutit : rutit nya molah kejo
-Langko :pondok
-Berteragum : berumbak
-Dak : cepak, kahak
-Tugo : kepala besar (tugo juak palak mbiak yo)
-Nandah : biar
-Bitong : bau keteyak/badan (bau tengit)
-bincut : benjol
-Unsak-ansei : ?
-tunggang-tunggit: tunggalanv
-itok, pengitok : berkira
-Jatong taik: jamban,
-kang: beradik dgn tempayan, tp mulut besar agik dr tempayan,
-munas: menjahanamkan, punas=jahanam
-Barin / gurin = baring
-Ngenak-pakai
Cth ayat.. “coba ko ngenak bj nun”
-Nyerao : memanggikll
-nerembab: tersembam
-Seluar kadok: spander
-Seluar bit : seluar dalam
-tersimbak tebabak : terselak
– Man so – nyaman rasa/padan muka
-ruman : nak dikata habuk..bukan, kayu yanv diketam akan menghasil….
-ngeykek : ketawa
-ngipong : makan lauk / makanan tanpa nasi
– selut : semak
-repuk : meletakkan sesuatu benda sesuka hati
-merepuk : keletihan teramat sangat
-bedengah : menunjuk-nunjuk
-somel : Sawmill
-bebual / bebuai : mual
-merejok : melompat
-rejok : lompat
-redak : luas
-Duman : kongsi
-Latong : tandas
-Ijo mayo :hijau yg terang
-Merah raba : merah tua/ meroon
-Teko : satu stage lending utk tangga
-Puang : kosong
– Tebah : kacak/cantik berseri2
-Nyungkit : kupak kulit niyur
– banyak keton : banyak duit…
-nyeruk : menjemput / mengundang…
-Peto : parang
-Meylak : ngangkang… (Bahasa kasar)
-Kandong / lampang : bahan makanan pemberian masa pengilan
-Polen : buli
– serakak : anak tekak/tekak…
-nunggah : panggil…. cth :- pecah serakak aku nunggah kau….. siney tuju kau tek?
– Teberong : beralih kedudukan / tebelot.
-Kenak sut : kena sepak
-Nekik : mendaki
-Terikik : naikkan lagi
-Ngasi – 1. menghidang makanan.
2. Tidak menjadi / tidak berkesan
-Kuntat : ?
-lober / lawa : sombong
-serat : rasa tak tertahan nak berak
-ngutik : seram
-langey : pondok kebun (sila betulkan jika salah)
-Ntaro : kebun
-Bekeleydak : berlumpur
-retuh-retuh : berdebar-debar
-melasik : membersih kawasan.cth kebun.
-belo! : berbaloi
-Maley : buah gugur tidak cukup tua
-Teko- seterika
Mboyak- meniarap
Keleba-rama rama
Kontet- pepatung
Laco-mengkarong
Bungas- sesuatu yg baru
Tigak- tumit kaki
Apa agik? Jom kongsi bahasa Melayu lamak dolok.. Rindok ngenang bahasa orang tua kita dolok koh..
Baca juga: 5 Perkara Pelajar Harap daripada Seorang Cikgu
